Terapia behawioralno-poznawcza zaburzeń snu

Spośród wielu różnego rodzaju podejść terapeutycznych, jednym z najlepiej zbadanych i zarazem najskuteczniejszych jest terapia poznawczo-behawioralna. Kierunek ten wywodzi się z behawioryzmu, założenia psychologicznego, zgodnie z którym przyczyną naszych zaburzeń są przede wszystkim wyuczone reakcje na niektóre bodźce, a podświadome zjawiska oraz procesy psychiczne nie odgrywają większej roli.

Na czym polega terapia poznawczo behawioralna?

Terapia poznawczo-behawioralna, którą proponuje nasza poradnia leczenia zaburzeń snu z siedzibą na terenie miasta Warszawa, jest stosunkowo nowym podejściem terapeutycznym, ale szybko zyskującym uznanie ze strony pacjentów. Kierunek ten jest ceniony przede wszystkim ze względu na przejrzystość, skuteczność i zrozumiałość terapii.

Tu wykorzystuje się zarówno zasadę warunkowania klasycznego, jak również zasadę warunkowania instrumentalnego. Ponieważ zaburzenia zachowania najczęściej powstają w sytuacjach wywołujących lęk, to podejście terapeutyczne jest uzależnione od hamowania wzajemnego neurotycznych reakcji lękowych. Dzięki zastosowaniu zasady warunkowania instrumentalnego, zastosowanie terapii behawioralno poznawczej umożliwia wywołanie reakcji pożądanych oraz dowolnych. W tego typie oddziaływaniu terapeutycznym ważną formą uczenia się jest także uczenie się przy pomocy doświadczeń zastępczych, głównie poprzez obserwację oraz naśladownictwo.

Wyróżnia się kilka odmian terapii poznawczo-behawioralnej:

• terapię racjonalno-emotywną, której główną podstawą jest odkrywanie nieracjonalnych zachowań i przekonań, mogących prowadzić do negatywnych emocji,
• terapię poznawczą, związaną z identyfikacją automatycznych myśli, budzących lęk doznań somatycznych,
• metodę autoinstrukcji, której podstawowym założeniem jest stwierdzenie, że osoby znajdujące się w sytuacjach trudnych są w stanie prowadzić ze sobą wewnętrzny dialog, mający za zadanie pobudzać do działań konstruktywnych,
• tzw. koncepcję D. M. Clarka, zgodnie z którą zespół paniki wynika z nieprawidłowej interpretacji doznań cielesnych.

W procesie terapii behawioralno-poznawczej wyróżnia się cztery podstawowe fazy, bez względu na rodzaj leczonych zaburzeń:

• diagnostyczną, obejmującą m.in. przeprowadzenie wywiadu z pacjentem oraz zidentyfikowanie zaburzenia,
• wzbudzania motywacji, doprowadzenie pacjenta do przejęcia odpowiedzialności za podjęte leczenie,
• zastosowania konkretnej procedury terapeutycznej,
• utrwalania zmian powstałych w trakcie terapii.

Sesje terapeutyczne podczas terapii poznawczo behawioralnej mogą odbywać się zarówno indywidualnie, jak również w grupach. W czasie trwania leczenia można korzystać z podręczników samopomocy oraz z różnego rodzaju dedykowanych problemów komputerowych. Początkowe sesje dają terapeucie możliwość sprawdzenia, czy określony rodzaj terapii behawioralno-poznawczej jest odpowiedni dla danego pacjenta. Pacjent może w tym czasie przekonać się też, czy odpowiada mu tego typu metoda terapeutyczna.

Terapia poznawczo behawioralna – dla kogo?

Terapia behawioralno-poznawcza, którą proponuje nasza poradnia leczenia zaburzeń snu w Warszawie, jest przeznaczona przede wszystkim dla osób, które nie obawiają się wzięcia na siebie trudów pracy terapeutycznej. To podejście terapeutyczne jest bardzo skuteczne zwłaszcza w zwalczaniu problemów ze snem i poszukiwaniu przyczyn bezsenności u dorosłych, ale jest wykorzystywane również do leczenia:

• depresji,
• nerwic,
• lęków napadowych,
• różnych fobii,
• bulimii,
• nerwicy natręctw,
• schizofrenii,
• stresu pourazowego.

W odróżnieniu od innych rodzajów terapii, ta poznawczo-behawioralna zajmuje się trudnościami i problemami towarzyszącymi pacjentowi „tu i teraz”. Nie skupia się zatem na przyczynach trudności, ani na wcześniej pojawiających się objawach. Ma na celu poszukiwanie najskuteczniejszych sposobów poprawienia stanu świadomości pacjenta w chwili obecnej.

Skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej

Terapia behawioralno poznawcza jest obecnie jedną z najbardziej skutecznych metod w leczeniu zaburzeń, w których występują lęki napadowe lub depresja. Skutecznie też eliminuje problemy ze snem i pozwala poznać przyczyny bezsenności u dorosłych.

Terapia behawioralno-poznawcza jest ponadto najskuteczniejszą kuracją psychologiczną w przypadku depresji o łagodnym i średnim natężeniu. Zgodnie z przeprowadzonymi badaniami naukowymi, skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej okazuje się być taka sama, jak przy przyjmowaniu środków antydepresyjnych.

Ile trwa leczenie przy pomocy terapii behawioralno poznawczej?

Terapia behawioralno-poznawcza może trwać od sześciu tygodni do nawet sześciu miesięcy. Czas trwania leczenia terapeutycznego jest uzależniony od wielu czynników, w tym między innymi od gatunku problemu, a także postępów czynionych przez pacjenta. Dostęp do terapii może być zależny także od regionu – w niektórych poradniach leczenia zaburzeń snu trzeba na nią po prostu zaczekać.