Sen jest niezbędny nie tylko do życia, ale także do prawidłowego przebiegu wielu różnych procesów psychicznych i fizjologicznych. Długotrwały brak snu powoduje apatię, upośledzenie pamięci, problemy z koncentracją, a także zwiększa podatność na choroby.
Bezsenność to schorzenie, które dotyka coraz większej liczby osób, również tych w młodym wieku. Z biegiem czasu zjawisko to nasila się i szacuje się, że obecnie trudności z zasypianiem mogą dotyczyć nawet ok. 30-40 % populacji na całym świecie. W Polsce sytuacja wygląda podobnie. Wciąż jeszcze często mylona jest bezsenność krótkotrwała i przygodna z bezsennością przewlekłą, która jest już chorobą. Przyjmuje się, że gdy problem z zasypianiem trwa dłużej niż miesiąc, należy podjąć odpowiednie leczenie, najlepiej w specjalistycznej poradni zaburzeń snu.
Dlaczego potrzebujemy snu i jak się wyspać?
W czasie snu zachodzi odnowa komórek, regeneracja systemu kontrolującego przemianę materii, a także wzmaga się produkcja niektórych hormonów. Sen wzmacnia organizm człowieka, a osoby wysypiające się rzadziej chorują niż ci, którzy regularnie borykają się z trudnościami z zasypianiem. Dzieje się tak dlatego, że w czasie snu uaktywnia się nasz system immunologiczny i tworzy się najwięcej limfocytów, które wykazują zdolność do swoistego rozpoznawania antygenów.
Co więcej, naukowcy są zdania, że w stanach czuwania w układzienerwowym gromadzą się pewne szkodliwe, a nawet toksyczne dla człowieka związki. Czas snu, kiedy aktywność organizmu zostaje obniżona, stwarza możliwość ich usunięcia.
Sen bez wątpienia stanowi jeden z najistotniejszych filarów równowagi organizmu ludzkiego:
- podczas snu ustępuje zmęczenie i stres nagromadzony w czasie dnia, kręgosłup rozluźnia się, przemija ociężałość nóg,
- stymuluje produkcję tzw. hormonu wzrostu, odpowiedzialnego za regenerację komórek oraz utrzymania zdrowych mięśni, kości i tkanek,
- pobudza wydzielanie melatoniny, ważnej dla prawidłowego funkcjonowania zegara wewnętrznego.
Dlaczego nie mogę zasnąć?
Zastanawiając się, dlaczego nie mogę zasnąć, należy zdawać sobie sprawę, że kilka nieprzespanych nocy nie stanowi jeszcze kłopotu. Jednak przeciągające się problemy z zasypianiem, trwające przez ponad kilka tygodni, to wyraźny sygnał, by zacząć obawiać się o stan swojego zdrowia.
Trudności z zasypianiem mogą mieć różne powody. Mogą być wywołane stresem i niepokojem, ale mogą też stanowić oznakę poważnych zaburzeń. Do częstych przyczyn bezsenności należą nerwice oraz depresje. Osoby w podeszłym wieku mają natomiast najczęściej problemy z zasypianiem na skutek zmniejszania się ilości melatoniny w organizmie, co jest związane z procesem starzenia.
Trzeba podkreślić, że nie wystarczy tylko szybko zasnąć, ale także dobrze się wyspać i obudzić. Nocny wypoczynek powinien trwać około siedmiu godzin, jednak zapotrzebowanie na sen u ludzi zależy przede wszystkim od wieku: im młodsza jest osoba, tym więcej snu potrzebuje. Zapotrzebowanie na sen jest również cechą indywidualną, zależną od genów.
Jak zasnąć szybko?
Poszukując odpowiedzi na pytanie, jak szybko zasnąć, najczęściej do głowy przychodzą nam tabletki nasenne. Jak się jednak okazuje, tego typu środki farmakologiczne likwidują tylko skutki trudności z zasypianiem, mogą więc być pomocne głównie przy bezsenności epizodycznej oraz krótkotrwałej.
Co zrobić, żeby zasnąć:
- odłóż laptopa i telefon na bok, a najlepiej nie korzystać z tych urządzeń już godzinę przed planowanym pójściem spać,
- staraj się kłaść i wstawać o regularnej porze, również w weekendy,
- codziennie wieczorem wykonuj te same czynności: prysznic, mycie włosów, szczotkowanie zębów, czyli słowem rutyna, także może stanowić prosty sposób na zaśnięcie,
- żyj w zgodzie ze swoim cyklem biologicznym,
- zainwestuj w odpowiednią pościel i poszewki, najlepiej uszytą z lekkich, bawełnianych materiałów, nie powodujących przegrzania czy pocenia się,
- postaraj się unikać drzemek w ciągu dnia – często to właśnie one są sprawcą problemów z zasypianiem,
- dotleń się: wyjdź na spacer na godzinę przed snem, wywietrz sypialnię, miej uchylone okno w czasie snu,
- przed snem nie myśl o złych rzeczach, nie staraj się w myślach odtworzyć całego dnia, nie panikuj, gdy nie możesz zasnąć – im bardziej się denerwujesz, tym trudniej będzie Ci zapaść w spokojny, zdrowy sen.
Zastanawiając się, co zrobić, żeby zasnąć, możesz też przed snem przygotować gorącą kąpiel z dodatkiem uspokajających i odprężających olejków eterycznych. Nie powinna być ona krótsza niż dwadzieścia minut. Podniesienie ona temperaturę ciała, a gdy udasz się spać, opadnie w wolnym, relaksującym tempie, pozwalając zanurzyć się w głęboki sen.
Problemy z zasypianiem mogą być uciążliwą i niebezpieczną dolegliwością, zwłaszcza jeśli trwają powyżej kilku miesięcy. Gdy domowe sposoby na zaśnięcie nie przynoszą żadnej poprawy i wciąż, nie wiemy, jak zasnąć, wówczas warto skonsultować się z lekarzem. Z pomocą przyjdzie specjalistyczna poradnia zaburzeń snu, w której dowiemy się, dlaczego nie możemy zasnąć i jakie sposoby na zaśnięcie będą najskuteczniejsze w naszej sytuacji.
← powrót do strony głównej
